Door de tijd heen is binnen de Lemster bevolking discussie over de naamgeving van het Burgemeester Krijgerplein. Het plein wat eerder de naam Markt droeg, werd op 1 januari 1958 omgedoopt tot Burgemeester Krijgerplein, na het verongelukken van de burgemeester in de nacht van 3 op 4 december 1957 nabij Follega. Het aanblijven als burgemeester in de 2e wereldoorlog, heeft door de jaren heen veel discussie gegeven. Populair is burgemeester Krijger onder de bevolking nooit geweest. Wat hem met name is nagedragen is het in oorlogstijd geven van de opdracht tot arrestatie van J. de Rook, leider van de CPN te Lemmer, later overleden te Buchenwald en het verzuim ondergedoken Joden te waarschuwen; waardoor 6 joden uiteindelijk in concentratiekampen zijn overleden, handelen waarvoor de burgemeester later is geschorst en door het Bijzonder Gerechtshof te Leeuwarden veroordeeld is tot 6 maanden voorwaardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van 1 jaar.
De burgemeester was in oorlogstijd dus niet van onbesproken gedrag en is veroordeeld voor een misdrijf. Toch werd de burgemeester, hoewel anders geadviseerd door de Zuiveringscommissie, weer burgemeester van de gemeente Lemsterland.Verschillende keren is geprobeerd, het laatst door de PvdA in het kader van 75 jaar bevrijding, de naam van het plein opnieuw te wijzigen in ”Markt”, maar het College heeft daar geen invulling aan willen geven. Door het aanbieden van 500 handtekeningen van bewoners van Lemmer en daarbuiten, werd gevraagd, gelet op zijn oorlogsverleden, de naam van het Burgemeester Krijgerplein te wijzigen, en heeft het College besloten het NIOD te vragen nader onderzoek te doen naar het oorlogsverleden van de burgemeester.
Inmiddels weten we als Raad dat het onderzoek van de NIOD langer zal duren, wellicht wel tot december dit jaar. Door de corona-perikelen zou het NIOD niet in de gelegenheid zijn om in het Nationaal Archief te Den Haag onderzoek te doen.Naar aanleiding van dat gegeven heb ik zelf bij het Nationaal Archief als burger gevraagd de dossiers van de burgemeester te mogen inzien, hetgeen ik begin september in Den Haag heb gedaan.Het NIOD had als belangrijke organisatie zeker al eerder de dossiers kunnen en mogen inzien zodat we niet nu tot december hoeven wachten.
Waarom het onderzoek zolang moet duren, wat men meer aan zorgvuldigheid “boven water wil halen”, en waarom er nog gemeenschapsgeld wordt uitgegeven aan een onderzoek waar alles al van is verteld,(kort geleden heeft de gemeente Hoogeveen een dergelijk onderzoek bij het NIOD laten uitvoeren, kosten 11.000 euro)) met andere woorden, wat men met het onderzoek wil bereiken, is mij niet duidelijk. Zoals gezegd, de informatie die in de dossiers aanwezig is, was reeds bekend. Al blijft het als lezer van de dossiers moeilijk, ineens te ontdekken dat de naam van je vader en schoonvader terug te vinden zijn in de dossiers van Krijger, hij had hun namen aan de bezetter doorgegeven als 2 jongemannen die geschikt werden bevonden voor het werken bij de Arbeitseinsatz.
Of met belangstelling het NIOD-rapport in Lemmer zal worden ontvangen, wordt betwijfeld. In ieder geval zal het de ondertekenaars van de Petitie niet weerhouden door te gaan met hun terechte actie voor naamswijziging van het plein. De weerstand was en blijft aanwezig als alles door de beslissers bij het oude wordt gelaten. Het NIOD zal geen waardeoordeel geven over het handelen van deze burgemeester in oorlogstijd. Prof.Dr.D.F.J. Bosscher, historicus zei het treffend. Op mijn vraag waarom in zo’n geval vanuit de historicus geen waardeoordeel is te verwachten, antwoordde hij:” Het is niet aan de historicus, dat is aan de politiek”. 75 jaar na de bevrijding wordt het daar eindelijk tijd voor.
Wietze de Haan.
(Op persoonlijke titel)
(Op persoonlijke titel)
