Een bericht uit de Leeuwarder Courant van 29 maart 2021.”Er is een groeiende tweedeling tussen starters op de woningmarkt”, zo blijkt uit het nieuwste woningmarktrapport van ING. “Om nu op de woningmarkt actief te worden, heb je een goed salaris of rijke ouders nodig.”
Uit het nieuwste woningmarkt rapport van de ING blijkt onder andere dat het vertrouwen in de woningmarkt op dit moment lager is onder starters. Ruim 60 procent van de starters maakt zich zorgen of zij een koopwoning wel kunnen betalen. Als starter moet je al eigen geld meebrengen voor de aankoopkosten.
De PVDA DFM wil zich nog meer inzetten om de mogelijkheid voor starters en andere doelgroepen op de lokale woningmarkt in onze gemeente te verbeteren. Ondersteuning van starters, kleinbehuisden en ouderen past uitstekend in de uitgangspunten van de woonvisie die wij voor onze gemeente van belang vinden. De verruiming van de (koop)woningenmarkt voor bv. starters en andere doelgroepen verdient,vinden wij,daarom meer aandacht.
1)Er is grote behoefte aan woningen voor meerdere doelgroepen, waaronder voor starters, kleinere gezinnen en ouderen. De woningmarkt dreigt oververhit te geraken. De huizenprijzen liggen hoog en het aanbod van goedkope woningen is te krap. Vooral mensen met een wat kleinere beurs, waar oa. starters vaak vallen, hebben moeite om de financiering rond te krijgen voor een koopwoning. Door hen meer kansen te bieden op de koopwoningenmarkt, gaan meer mensen een woning kopen, waardoor tegelijkertijd de huurwoningmarkt ontlast wordt.
De rol van de gemeente zal niet alleen faciliterend maar vooral ook initiërend, en waar mogelijk sturend moeten zijn om woningen voor eenieder bereikbaar en betaalbaar te houden.
Van de gemeente mag worden verwacht ruimte te zoeken voor doelgroepen die door oververhitting “in de markt” , tussen wal en schip dreigen te raken.
De woningbehoefte voor starters en de mogelijkheden die de gemeente(n) daarvoor kunnen bieden, moeten daarvoor worden ingezet. Eveneens ligt er voor woningcorporaties een uitdaging om doelgroepen als starters en ouderen voor dorpen te behouden.
2)De gemeente kent een groot aantal kleine en grote dorpen en zelfs de enige stad die de gemeente heeft, is gebaat bij het stimuleren van leefbaarheid, het verstevigen en het vasthouden van jongeren en het bieden van bouwmogelijkheden dichtbij. Dorpen zijn gebaat bij het beschikbaar hebben en houden van woningen om leegloop te voorkomen. Bouwen in dorpen om jongeren maar ook ouderen “vast te houden” in de eigen omgeving staat of valt dus met beschikbaarheid van betaalbare woningen en grond. Steeds meer bouwbedrijven vinden mogelijkheden om betaalbare woningen voor starters aan te bieden. Ons in maart jl. gepresenteerd onderzoek liet zien dat er permanente betaalbare woningen kunnen worden gebouwd, tegen een prijs onder tot op de huurgrens. Realisatie van woningen, energiearm, tussen 100-en 120 duizend euro (k.k)behoort daarbij tot de mogelijkheden. Van belang is het hebben van betaalbare grond om te kunnen bouwen.
De PvdA-fractie vindt, ter stimulering van de woningmarkt, het van belang dat de gemeente bij de ontwikkeling van bouwmogelijkheden bij dorpen etc., voor doelgroepen als starters en inwoners die binnen de huurgrensnorm een eigen woning willen bouwen, ruimte beschikbaar stelt. Dat betekent dat de gemeente delen van de beschikbare ruimte hiervoor zou moeten aanbieden bv. door de grond uit te geven in erfpacht of tegen een voor de doelgroep aantrekkelijke grondprijs.
3)Tegenwoordig wordt ook aandacht gevraagd voor het bouwen van Tiny Houses, op korte termijn lijken die qua kosten aantrekkelijk, maar de vraag is of dat op langere termijn financieel ook zo is. Informatie hierover dient te worden onderzocht en terkennis van de Raad te worden gebracht. De markt geeft aan dat de belangstelling voor een dergelijke bouw groot is. Feit is dat Tiny houses normaal gesproken na zo’n 20 jaar vervanging behoeven. Als het qua kostenopzet voor de langere duur aantrekkelijk blijkt, kan het stimuleren van bouw van Tiny Houses een middel zijn om snel te reageren op de bouwvraag die ook in onze gemeente een plek willen hebben.
4) Om kansen aan inwoners als jongeren te bieden en te voldoen aan de wil om jongeren de gelegenheid te geven om in hun dorp te blijven wonen, is het van belang daar mogelijkheden voor te scheppen. Daarvoor is grond maar ook geld nodig. Het grootste kapitaal van De Fryske Marren is de ruimte. De omgevingsvisie vervangt het komend jaar het bestemmingsplan en andere regelgeving. Van belang is dat diversiteit van het landschap en eigenheid van dorpen en streken behouden blijft.
We moeten een aantrekkelijke woon- en verblijfsgemeente willen zijn en blijven voor eenieder. Voor oud en jong willen we meer sociaal betaalbare woonruimte. Waar het de ruimte betreft vindt de fractie het van belang dat er dus deels ruimte wordt gereserveerd voor sociale koopwoningen. Waar het zowel het ruimtebeslag als de financiële armslag betreft, is meedenken vanuit de gemeente van belang. Daarin past een actieve en slagvaardige rol.
5) Middelen als subsidiëring of het verstrekken van goedkope leningen kunnen daarvoor middelen zijn. Hierbij zou gedacht kunnen worden aan de instelling van een Revolving Fund, of (starters) lening. Twee derde van de gemeenten, en een enkele provincie en woningcorporatie, biedt een starterslening aan. De lening overbrugt het verschil tussen de koopprijs van een woning en je maximale hypotheek. De eerste drie jaar betaal je nog geen rente en aflossing over de lening. Onze gemeente werkt op dit moment niet met startersleningen. Een dergelijk initiatief nemen kan helpen een aanvulling te zijn van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten, dit om daarmee kopers tegen een lagere rente financieel te steunen. Ook een revolverend fonds beoogt de realisatie van investeringen via laagrentende leningen in plaats van via subsidies. Rente en aflossingen van aangegane verplichtingen vloeien weer terug in het fonds en zijn beschikbaar voor nieuwe investeringen. De bij het fonds betrokken partijen kunnen hierdoor ‘hetzelfde’ geld meerdere malen inzetten, waardoor meer doelstellingen gerealiseerd kunnen worden. En kan nieuwe kopershelpen bij de aankoop van een nieuwe woning.
Het aanbieden van een erfpachtconstructie in combinatie met een starterslening is een mogelijke oplossing voor bv. de jonge starter.
Het hebben van een eigen gemeentelijke Duurzaamheidslening, waarbij gunstiger voorwaarden worden gehanteerd en die succesvol ingezet wordt om haar klimaatdoelstellingen te realiseren, is daarbij eveneens een prima middel en zal onderdeel kunnen zijn van gemeentelijk (energie) ea.beleid.
Nagedacht zo ook kunnen worden de optie om vrijkomende gemeentelijke objecten te verhuren tegen sociale huurprijzen. Ook bouwen in opdracht van de gemeente, met als inzet deze gemeentelijk aan te bieden voor sociale huur, helpt de woningmarkt voor minderdraagkrachtigen bereikbaar te houden.
Natuurlijk kan niet alles, een lening blijft een lening, criteria en voorwaarden zullen moeten worden gesteld, de maximale prijs voor ondersteuning van een te bouwen (goedkope) woning door de gemeente, het budget wat de gemeente wenst te storten in een revolvingfonds, het aangeven welk deel van de beschikbare grond de gemeente daarvoor bij dorpen wil gebruiken en tegen welke prijs of hoogte van erfpacht enz.
Ook het in gesprek gaan met de corporatie die in onze gemeente werkzaam is, hoort bij de verdere invulling van goedkoper bouwen in onze gemeente. Kritiek wordt soms geuit over, hoe om te gaan met de situatie dat woningen na inning van subsidie en door prijsopdrijvingwoningen, deze alweer snel worden verkocht om te “cashen”. Inmiddels hebben meerdere gemeente dat via contract overeenkomsten ondervangen, en terecht. Het blijft gemeenschaps geld.
Een lijstje van inzet kan dus zijn:
– Goedkopere grondprijs voor doelgroepen
– Erfpacht
– Duurzaamheidsleningen
– Revolvingfunds
– Startersleningen
– Onderzoek start bouw sociale huurwoningen.
Er ligt de komende tijd een uitdaging voor de gemeente en voor de blijvende levendigheid van de dorpen, samen zoeken naar verbinding en burgerparticipatie, met als doel de uitdaging om woningbouw voor jong en oud te realiseren. Bouwers willen wel. Burgers, dorpsbelangen, buurten in onze gemeente ook wel. En voor ons als gemeentebestuur ligt hier niet alleen een kans, maar vooral een opdracht van onszelf naar de gemeenschap van onze gemeente.
Fractie PvdA DFM
