Op 28 oktober was hoogleraar Zef Hemel te gast bij onze afdeling. Dat ging echter niet volgens het beproefde recept van een zaaltje met stoelen en een spreker. Het werd een actief gesprek, wandelend van Wikel, via Harich, naar Balk.
Zef Hemel (1957) is planoloog. Sinds mei 2022 bezet hij de Abe Bonnemaleerstoel aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Technische Universiteit Delft. Die leerstoel gaat over de revitalisering van stad en land, in het bijzonder Friesland en Groningen. Hij is op zoek naar een nieuw verhaal voor Noord-Nederland. Dit schrijft hij niet vanachter zijn bureau, maar al wandelend door de regio. “Ons landschap is ons goud, daar passen we goed op, zoals op Gaasterland en onze meren”, zo staat in ons verkiezingsprogramma. Daarom leek het ons een goed idee om Zef uit te nodigen om met ons door de gemeente te wandelen. Enerzijds om zijn ideeën over de toekomst van het landschap te horen, maar ook om hem te helpen bij het schrijven van een nieuw Noord-Nederlands verhaal.
De route was uitgetekend door Sytse Bouwhuis, actief lid van onze Gaasterlandgroep. De eerste stop was it Boukeboskje tegenover zijn huis. Er loopt een smal pad langs, en iedereen die de moeite neemt om af te stappen, of om zich heen te kijken, wordt beloond met een prettige combinatie van natuur en menselijk handelen. Muurtjes en andere objecten van aanwezig materiaal in een achteloze harmonie met struiken, bomen en ander leven.
Toekomstvisies gaan vaak over grote innovatieve sprongen voorwaarts. Maar wie op pad gaat met Zef Hemel neemt vanzelf gas terug. “Als ik iemand uitnodig om met me te gaan wandelen, dan maken ze tijd voor me vrij, en zitten ze niet in hun eigen omgeving op het kolen in verband met hun volgende afspraak,” aldus Zef.
De tocht die volgde liet ons enerzijds de schoonheid van het landschap zien, dat in de loop der eeuwen was ontstaan. Anderzijds kwamen we langs plekken waar de strijd om de ruimte in volle gang was, zoals tussen landbouw, natuur en recreatie. En plekken waar de effecten van het stikstofprobleem zichtbaar werd, door een eindeloze groei van bramenstruiken.
Wandelen is de beste manier om je bewust te zijn van je omgeving. Waar politiek vooral lijkt te draaien om het zenden van de beste soundbites, zouden we een stuk verder komen als mensen echt leren luisteren. Hemel: “Dat is iets wat ik mijn studenten echt moet leren. Luisteren vergt training. Het vermogen om een gesprek te voeren en tot de kern van de zaak te komen.”
Het is daarom goed om zo nu en dan een stap terug te zetten, en de vraag te stellen in hoeverre vooruitgang ook een stap in de goede richting is. De auto brengt ons sneller van A naar B, maar is ook het ordenende principe van onze ruimte geworden. Ondertussen zijn we onze oude wandelpaden kwijtgeraakt. Waar gemeenschappen elkaar vroeger te voet konden bereiken, wordt dat nu vaak belemmerd door autoverkeer. In een auto ga je misschien sneller, maar wandelend zie je meer.
Het gaf ons allemaal iets om over na te denken, tijdens de rit op weg naar huis…
